Những ngày này, nhiều người dân ở huyện Vân Đồn trắng đêm thu hoạch hàu để kịp buổi sáng đưa về đất liền bán cho thương lái.
Hàu ở Vân Đồn được nuôi bằng bè tre hoặc bè dây. Toàn huyện có hơn 1.000 hộ dân nuôi hàu sữa với diện tích mặt nước là 3.700 ha, sản lượng cung cấp ra thị trường đạt trên 70.000 tấn/năm.
Ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến giá hàu ở Vân Đồn giảm chỉ còn từ 3.000 đến 4.000 đồng/kg so với trước đây trên dưới 20.000 đồng.
Để thu hoạch hàu vào buổi đêm, nhóm sáu người dùng một chiếc bè xốp rộng gần 30 m2. Chiếc bè được che mái tôn, thắp sáng bằng điện ắc quy.
Người dân bổ một con hàu để kiểm tra trước khi thu hoạch. Hàu đạt là những con to, béo. Người dân ở Vân Đồn chủ yếu nuôi hàu sữa. Ngoài chế biến thành món ăn truyền thống, hàu sữa còn được sơ chế thành sản phẩm đóng gói, như: ruốc hàu, hàu nướng, mắm hàu, chả hàu, nem hàu…
Nhóm công nhân đang thu hoạch hàu trên bè dây. Dây treo phần nổi trên mặt nước dài hơn 200 mét, các dây treo cách nhau khoảng 5 mét, phao nổi được buộc sát vào dây treo. Một dây như vậy có thể treo được 600-700 dây nuôi hàu.
Khi thu hoạch, phải có hai người đàn ông khỏe mạnh đứng hai bên. Mỗi người cầm một cây móc gắn liềm dùng để cắt dây hàu.
Sau khi cắt dây ở hai đầu, hai người cùng hợp sức kéo hàu lên. Mỗi dây hàu được kéo lên nặng hơn 10 kg.
Mặt ướt đẫm mồ hôi, anh Hải (28 tuổi, trú huyện Vân Đồn) cho biết đã theo nghề thu hoạch hàu nhiều năm nay. “Khâu kéo hàu lên là vất vả nhất vì mất nhiều sức, nếu không quen sẽ đau hết cánh tay vì một đêm kéo hàng trăm cho đến hàng nghìn dây hàu. Công đoạn này phải có hai người làm ăn ý với nhau, từ cắt dây cho đến kéo hàu lên. Tiền công mỗi đêm tôi được 370.000 đồng”, anh Hải nói.
Sau khi vớt hàu lên, nhóm công nhân nữ sẽ dùng dao cắt dây hàu và nhặt những con chết bỏ đi. Do con hàu có cạnh sắc cứa đứt tay nên các công nhân đeo hai lớp găng tay, đi ủng.
Để thu hoạch được 2 tấn hàu. Sáu công nhân làm việc liên tục từ 23h đêm cho đến sáng.
Chị Nguyễn Thị Thắm, 36 tuổi, trú xã Hạ Long, huyện Vân Đồn, phải bịt kín mặt trong lúc thu hàu. Theo chị nhiều sinh vật bám ở con hàu có thể gây ngứa nếu bị bắn vào người
Sau khi thu hoạch, hàu được chuyển sang tàu để chở vào Cảng Cái Rồng giao cho thương lái.
Ông Châu Văn Luyện (60 tuổi, trú huyện Vân Đồn) cho biết ảnh hưởng của dịch Covid-19, khiến người nuôi hàu gặp nhiều khó khăn, hàu không tiêu thụ được và giá sụt giảm khiến một số người nuôi hàu vỡ nợ. “Gia đình tôi nuôi khoảng 10 ha hàu sữa bằng bè dây, tương đương 500 dây hàu với vốn đầu tư hơn 12 tỷ đồng. Trong hai năm nay lỗ gần 10 tỷ đồng”, ông Luyện nói.
Theo ông Luyện, hàu không thu hoạch thì sẽ tự chết. Vì vậy giá thấp vẫn phải thu để “vớt vát được đồng nào hay đồng đấy”.
