Chợ Âm Dương tại Làng Ó diễn ra trong cảnh tối om, mọi người cùng cầu siêu cho các linh hồn đã khuất, xếp hàng mua gà đen như lộc may mắn đầu năm.
Chợ Âm Dương mỗi năm chỉ họp một lần vào đêm mùng 4 rạng sáng mùng 5 Tết tại Làng Ó, phường Võ Cường, TP Bắc Ninh. Trước mỗi phiên chợ, người dân lập đàn cầu siêu cho các linh hồn.
Theo tài liệu, năm Nhâm Dần (năm 43) sau Công nguyên, quân nhà Hán đánh đến trấn Vũ Ninh, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh thì gặp quân của Hai Bà Trưng và xảy ra trận kịch chiến. Sau trận chiến, dịp sau Tết Nguyên đán, nhiều thân nhân đã về chiến trường xưa tưởng nhớ những người lính đã hy sinh. Từ đó, chợ Âm Dương ra đời.
Chợ họp trên bãi đất trống, cạnh một ngôi đền trong làng. Tại đây, mọi người cùng cầu siêu cho những người đã khuất và cầu cho năm mới bình an, may mắn.
Theo quan niệm của người dân trong vùng, chợ là cơ hội hiếm có cho người chết và người sống được gặp nhau.
Khung cảnh chợ hiu hắt, không gian tối om, trong các gian hàng chỉ có ánh nến le lói. Chợ chủ yếu bán hàng mã, hương, rượu, trầu cau, muối và hoa quả.
Một tiểu cảnh được dựng lên tượng trưng cho cửa âm phủ.
Gà đen, biểu tượng cho sự thần bí, tâm linh, loại hàng đặc biệt ở chợ. Chỉ những người thực sự may mắn mới có thể chen chân và chọn cho mình một con gà đen như lộc đầu năm mang về.
Nhiều người đứng xếp hàng chờ mua phiếu, sau đó nhận gà.
Hơn 400 con gà đen được nhốt sẵn trong lồng chờ bán, mỗi con giá 350.000-470.000 đồng. Người dân có thể tùy tâm công đức thêm cho đền.
Hai bố con anh Nguyễn Văn Quý ở Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, may mắn mua được gà sớm nhất. “Năm nào tôi cũng đến sớm để mua gà, mong gia đình năm nay nhiều may mắn và sức khỏe”, anh Quý nói.
Những liền chị vừa hát vừa bán rượu phục vụ khách hàng đi tham quan và tìm hiểu về chợ Âm Dương. Trong chợ, người mua không ai mặc cả, người bán không đếm lại tiền nhận được.
Nhiều gia đình đốt vàng mã cho người đã khuất. Sau khi tan chợ, mọi người lại mời nhau uống nước, ăn trầu và hát quan họ Bắc Ninh.
Càng về khuya, người dân kéo đến chợ càng đông.
Để bảo tồn giá trị văn hóa, từ năm 2022, UBND TP Bắc Ninh đã phục dựng phiên chợ Âm Dương. Đây là hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc tín ngưỡng dân gian đặc trưng của vùng Kinh Bắc.