(Nhiếp ảnh Hà Nội) Sáng 23/3/2025, tại thôn Chi Nê, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội đã diễn ra Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử – Lưu niệm Danh nhân Nhà thờ họ Nguyễn cấp Thành phố trong không khí phấn khởi, tự hào của dòng họ Nguyễn nói riêng và đông đảo bà con huyện Chương Mỹ nói chung.
Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Bùi Mạnh Thắng trao Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử – Lưu niệm Danh nhân Nhà thờ họ Nguyễn cho đại diện lãnh đạo địa phương và dòng họ Nguyễn thôn Chi Nê
Thôn Chi Nê thuộc xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ là mảnh đất địa linh nhân kiệt, được mệnh danh “Đại khoa hương” bởi bề dày văn hóa và truyền thống hiếu học. Dưới chân đồi là sông Bùi uốn khúc bao quanh, thượng lưu là dòng Tích giang; thung lũng sông Đà và núi Tản Viên hùng vĩ tạo nên thế địa linh “Long cuộn Hổ ngồi” thật kỳ vĩ. Hiện Đình làng Chi Nê còn lưu giữ bia đá ghi danh 11 vị đỗ đại khoa trong đó dòng họ Nguyễn tự hào có ba vị đỗ đại khoa là Nguyễn Nhuận, Nguyễn Hy Tái và Nguyễn Quốc Bảo.
Toàn cảnh buổi lễ
Họ Nguyễn ở Chi Nê là một dòng tộc lớn. Theo các nguồn tư liệu, đặc biệt là gia phả dòng họ, trong đó có các tài liệu quan trọng lưu tại nhà thờ họ thì gốc gác của họ Nguyễn ở Chi Nê xuất phát từ từ Ái Châu, Tống Sơn nay thuộc huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, về sinh cơ lập nghiệp tại thôn Chi Nê, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ vào cuối thế kỷ XV. Cụ Nguyễn Thúc Đới kết duyên cùng cụ bà họ Lê, hiệu Từ Chân phu nhân, sinh hạ đời sau có cụ Nguyễn Trực Hiên, Nguyễn Huy Ánh, Nguyễn Nghi, tiếp đến đời cụ Nguyễn Tuấn, Nguyễn Nhuận rồi tiếp nối cho đến ngày nay là đời thứ 19.
Nhà thờ dòng họ Nguyễn ở thôn Chi Nê, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ
Nhà thờ dòng họ Nguyễn ở thôn Chi Nê có tổng diện tích gần 600m2 gồm các hạng mục: Cổng, tiền tế, hậu cung, nhà khách… mang đậm kiến trúc Việt cổ kính. Trong nhà thờ còn lưu giữ bốn tấm bia đá: “Nguyễn tộc khoa phả ký” niên hiệu Tự Đức thứ 22 – 1869, một trong những văn bia khoa cử của dòng họ còn lưu giữ đến ngày nay. Trên văn bia ghi chép tên 29 cụ khoa cử của dòng họ: cụ Nguyễn Nghi, giữ chức Huấn đạo, dạy con thi đỗ, được gia phong Thái thường tự. “Thái thường tự” là cơ quan coi về việc lễ nghi trong triều đình. Ở đây cụ được gia phong, chỉ có tính chất hư hàm, chứ không phải thực chức. Cụ Nguyễn Nhuận đỗ Đệ Tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa thi năm Đinh Sửu niên hiệu Dương Hòa năm thứ 3 – 1637, đời vua Lê Thần Tông; Cụ Nguyễn Hy Tái đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa thi năm Canh Dần niên hiệu Khánh Đức năm thứ 2 – 1650, đời vua Lê Thần Tông.
Con cháu dòng họ Nguyễn ở thôn Chi Nê, xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ rước Bằng xếp hạng Di tích về nhà thờ họ
Có thể thấy, họ Nguyễn ở Chi Nê khởi nghiệp bằng nghiệp khoa cử với những nhân vật đạt những thành tựu cao. Sơ lược về sự nghiệp khoa danh của dòng họ đến thời Tự Đức thứ 22 đã ghi danh hai cụ đỗ Tiến sỹ, 13 cụ đỗ Hương cống, 14 cụ là Sinh đồ. Qua đó cũng đủ để hậu thế nhìn nhận về sự nghiệp to lớn mà dòng họ Nguyễn đã đạt được.
Tưng bừng ngày hội ở Chi Nê – ảnh: NSNA Nguyễn Mạnh Hùng
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Bùi Mạnh Thắng nhấn mạnh: “Đây không chỉ là sự tôn vinh danh nhân, những giá trị lịch sử, văn hóa của di tích mà còn là sự ghi nhận công lao của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ và của dòng họ Nguyễn. Từ mốc son này, đề nghị Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Trung Hòa, huyện Chương Mỹ cùng chung tay bảo tồn và phát huy giá trị Di tích Lịch sử – Lưu niệm Danh nhân Nhà thờ họ Nguyễn xứng tầm vị thế của một di sản cấp thành phố; Đó là niềm vinh dự, tự hào và cũng là trách nhiệm lớn đối với sự nghiệp bảo tồn và phát huy di sản văn hóa của dân tộc.”.
Chi Hội Nhiếp ảnh Thanh Xuân, Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội chúc mừng dòng họ Nguyễn và NSNA Nguyễn Đức Kiên – ảnh: NSNA Kiều Đức Chung
Ông Nguyễn Huy Đăng, một người trong dòng họ cho biết: “Ngày nay, có nhiều người đỗ đạt thành danh, đạt các học hàm, học vị cao, là gương sáng trong dòng họ. Tiêu biểu như ông Nguyễn Đức Kiên (1955), là bệnh binh nhưng quyết tâm cao trong học tập và có bằng Thạc sỹ Quản trị kinh doanh tại trường Đại học California Miramar năm 2009. Ông sớm thành lập doanh nghiệp, tạo việc làm cho nhiều bà con quê hương và quanh vùng; đóng góp công sức, tiền của để xây dựng quê hương, xây dựng quỹ khuyến học nhằm động viên khuyến khích các con cháu trong dòng họ siêng năng học tập. Hiện ông là Chủ tịch Hội Khuyến học dòng họ Nguyễn ở Chi Nê.”.
Chúng tôi tìm gặp ông Nguyễn Đức Kiên, ông chia sẻ: “Hôm nay quả thật là niềm vinh dự, tự hào của huyện Chương Mỹ nói chung và dòng họ Nguyễn thôn Chi Nê chúng tôi nói riêng. Nói đến dòng họ Nguyễn chúng tôi còn phải kể đến sự thành danh của các thế hệ con cháu; đặc biệt là các con ông Nguyễn Huy Tức. Ông là bệnh binh, sinh hạ được sáu người con, một con gái, năm con trai. Các con trai ông đều thành đạt, có bằng Thạc sỹ, Kỹ sư, Cử nhân… như anh Nguyễn Huy Đăng, Thạc sỹ, nguyên Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tp Hà Nội; anh Nguyễn Huy Nam, Cử nhân kinh tế; anh Nguyễn Huy Phương, Thạc sỹ tại Học viện Công nghệ – Giáo dục nâng cao Humber College. Không chỉ có thế, họ Nguyễn thôn Chi Nê hiện có cháu Nguyễn Thị Hoa, Tiến sỹ kinh tế tại Đại học Deakin nước Úc. Theo thống kê hiện nay, dòng họ Nguyễn thôn Chi Nê có 15 người có bằng Thạc sỹ chuyên ngành, 225 người có trình độ Đại học trở lên; hàng năm trong dòng họ đều có rất nhiều cháu đạt thành tích cao trong học tập và nhiều cháu thi đỗ vào các trường Đại học, cao đẳng. Ngoài ra dòng họ Nguyễn có những đóng góp quan trọng trong việc phát triển văn hóa thông qua các hoạt động giáo dục, xây dựng đình, chùa… được chính quyền nhân dân địa phương ghi nhận và đánh giá cao.”.
Con cháu dòng họ Nguyễn vinh dự và tự hào đón nhận Bằng xép hạng Di tích – ảnh: NSNA Nguyễn Trung Thành
Vâng, không chỉ hiếu học, đỗ đạt cao trong khoa cử mà dòng họ Nguyễn ở Chi Nê còn có truyền thống yêu nước. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, dòng họ Nguyễn ở Chi Nê có 12 liệt sĩ, một Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng, hai người trực tiếp tham gia hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, các thương bệnh binh… Trong những năm giặc Mỹ ném bom miền Bắc, Nhà thờ họ Nguyễn là nơi sơ tán an toàn, vững chắc của các chuyên gia quân sự Liên Xô; đồng thời là nơi cất giữ những tài liệu quan trọng của nước CHDCND Lào.
Với các hiện vật quý hiếm còn lưu giữ tại di tích cùng những giá trị về khoa học, lịch sử, văn hóa, Nhà thờ họ Nguyễn ở thôn Chi Nê xã Trung Hòa, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội đã được UBND thành phố Hà Nội xếp hạng Di tích Lịch sử – Lưu niệm Danh nhân cấp Thành phố tại Quyết định số 735/QĐ-UBND ngày 17/02/2025.
Văn nghệ chào mừng
Ảnh: NSNA Nguyễn Mạnh Hùng
Đây là niềm vinh dự và tự hào của huyện Chương Mỹ nói chung và dòng họ Nguyễn thôn Chi Nê nói riêng. Các thế hệ con cháu trong dòng họ luôn tiếp tục phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của tổ tiên để lại, cùng nhau đoàn kết, chung sức đồng lòng giữ gìn, bảo vệ Di tích Nhà thờ họ Nguyễn, góp phần lan tỏa truyền thống hiếu học của làng Khoa bảng Chi Nê đến các thế hệ mai sau; cùng Đảng bộ, chính quyền địa phương Trung Hòa, Chương Mỹ xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, tiến bộ để hòa nhịp cùng với Thủ đô Hà Nội bước vào “Kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.
Trân trọng giới thiệu vài hình ảnh trong buổi lễ:
Chụp ảnh lưu niệm cùng con cháu dòng họ Nguyễn – ảnh: NSNA Kiều Đức Chung
Toàn cảnh hội trường – ảnh NSNA Nguyễn Mạnh Hùng
Bài, ảnh: NSNA Tuyết Minh
