(Nhiếp ảnh Nghệ thuật) Huế – mảnh đất lãng mạn, mộng mơ, đậm chất thơ, một miền di sản có một không hai về vẻ đẹp rất riêng, rất ngọt ngào. Khi chưa đặt chân đến Huế, tôi không mường tượng được một cố đô đầy chất thơ sẽ ra sao giữa thời hiện đại. Nhìn cuộc sống sôi động, ồn ào, náo nhiệt không ngừng ở Thủ đô Hà Nội và tp Hồ Chí Minh, tôi bất chợt lo lắng cho thành phố nhỏ, thơ mộng ấy dường như chỉ xuất hiện trong thơ ca, nhạc họa và nhiếp ảnh…
Thế rồi, tôi cũng đến Huế. Huế đón chào tôi giống như khi tôi ngắm Huế qua những bức ảnh, thơ ca… Thật bình yên, thơ mộng đến lạ kỳ, Huế bình lặng từ cảnh vật đến con người. Từ nụ cười dịu dàng, kín đáo sau vành nón lá của các cô gái Huế đạp xe trên phố cho đến nét đôn hậu vô tư của bà chủ quán hàng ăn, tay thoăn thoắt xếp bánh bèo cho khách đang nôn nóng chờ đợi… Huế có sông Hương hiền hòa thơ mộng, có núi Ngự thông reo vi vu giữa trời xanh. Huế có Kinh thành, nơi chứng kiến biết bao sự đổi thay quyền cai trị đất nước, lúc thịnh lúc suy.
Huế có lăng tẩm đền đài lưu dấu ngàn thu của các bậc Vua chúa. Huế có Từ Đàm, ngôi Phạm Vũ đã chứng tri biết bao biến động thăng trầm hào hùng của lịch sử. Ngôi Bảo tháp được dựng xây sừng sững như thể vươn lên khỏi lớp bụi hồng trần. Huế có Thiên Mụ, ngôi cổ tự hùng thiêng trải qua bao thế hệ. Những hồi chuông Thiên Mụ còn mãi ngân vang từ ngàn xưa cho tới tận ngàn đời sau. Tháp Phước Duyên vời vợi giữa chốn Kinh kỳ, như thâu gọn hồn thiêng của Tổ quốc.
Huế khiến ai đặt chân đến bỗng nhiên bước chậm hẳn lại, nói năng trò chuyện nhỏ nhẹ hơn, ngắm nhìn và suy ngẫm nhiều hơn… Sông Hương, lặng lẽ, bao dung và người dân xứ Huế cũng hiền hòa, cởi mở. Sông Hương hiền hòa êm ả là thế, cứ như một tiểu thư khuê các không vướng bụi trần. Dưới ánh nắng rực rỡ, vàng óng như mật của những ngày vào Hè, tôi ngắm nhìn dòng sông từ những bậc đá của Chùa Thiên Mụ, sông Hương đẹp mê hồn bởi màu xanh trong như ngọc bích, bởi ôm trọn bóng của sự sống dọc hai bên bờ.
Đến với Huế, lòng bâng khuâng xao xuyến khi nghe ca Huế trên sông Hương. Những lời ca tao nhã vang vọng, nửa như muốn ôm trọn cố đô mộng mơ, nửa như níu kéo ta chẳng muốn rời xa Huế. Sao nỡ xa Huế cho được… Tôi còn chưa được đi hết khu di tích Tử cấm thành, chưa được tận mắt ngắm nhìn những lầu son gác tía trong Đại nội, chưa được nghe hết những lịch sử huyền bí, chưa được ngắm hết những lăng tẩm, đền đài vốn có một thời xa hoa lộng lẫy, chưa hiểu hết những tài hoa khéo tay của người dân đất Huế… Đúng vậy, Huế thanh bình, yên ả, không vội vã mà sâu lắng đi vào lòng người. Chia tay với Huế, lòng tôi tự nhủ và ước ao: nhất định sẽ có ngày tôi trở lại Huế thân yêu – một nơi bình yên, quyến rũ, đẹp như mộng như mơ.
Quả thật, ai đã từng đến Huế, đều đọng lại trong tim vẻ đẹp trầm mặc của Huế, giọng nói sâu lắng đến lạ kỳ của người dân Huế. Huế nhẹ nhàng, duyên dáng nên thơ, không ồn ào xô bồ, vội vã tấp nập như những nơi tôi đã từng được đi qua. Huế đối với tôi luôn luôn huyền bí, hấp dẫn và cuốn hút… Biết bao thi nhân đã miêu tả Huế bằng ngòi bút ngọc ngà và những lời văn yêu kiều, diễm lệ… Tôi không phải nhà thơ mà cũng chẳng phải nhà văn. Tôi chỉ muốn nói lên cảm xúc của lòng mình về Huế, nơi tôi có nhiều tình cảm sâu lắng, yêu thương.
Trở đi trở lại Huế đã nhiều lần, tôi không còn nỗi háo hức của buổi ban đầu. Mỗi chuyến đi, tôi càng thấy Huế thân yêu hơn, gắn bó hơn. Lần này, tôi trở lại Huế đúng độ Thu về. Có lẽ Thu là mùa đẹp nhất trong năm, không nắng rát bỏng của mùa Hạ, không man mát buồn, ngao ngán, của những cơn mưa dài, dai dẳng, rả rích không ngớt của Huế, không buốt giá của mùa Đông… Phố xá như rộn ràng hơn, tưng bưng hơn, náo nhiệt hơn, cùng dấu mốc son kỷ niệm 69 năm Quốc khánh 2/9/1945 – 2/9/2014.
Tôi đến Huế không chỉ để tham dự lễ khai mạc Liên hoan Giao lưu ảnh nghệ thuật 3 thành phố: Hà Nội – Huế – tp Hồ Chí Minh mà còn được Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế tổ chức cho đi sáng tác một ngày ở Thừa Thiên Huế cùng các nghệ sĩ nhiếp ảnh của 3 thành phố. Lần đầu tôi được đi sáng tác tại tỉnh Thừa Thiên Huế, một cảm giác thật khó tả, rạo rực trong tôi khi tận mắt chiêm ngưỡng cảnh và người dân Huế dễ thương, gần gũi, nhiệt tình… Rất đúng là Huế mộng Huế mơ trong tâm trí tôi từ thuở nào… Chúng tôi bấm máy liên hồi mà không muốn ngừng. Ông mặt trời đã lên giữa đỉnh đầu mà tiếng bấm máy vẫn nổ ròn như rang ngô. Thế rồi, NSNA Xuân Lê – Ủy viên BCH Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế, trưởng đoàn yêu cầu chúng tôi dừng tay máy, đi ăn trưa để chiều còn tiếp tục chụp tại bãi biển Vinh Thanh. Chúng tôi lên đường mà vẫn còn lưu luyến chưa muốn dời.
Chỉ một ngày thôi, chị Xuân Lê đã đưa chúng tôi đi chụp ảnh khá nhiều nơi như: Đầm Cồn Tộ – Phá Tam Giang, Làng nghề Mây tre đan Bao La, Lăng Tự Đức, bãi biển Vinh Thanh… Một ngày làm việc cật lực, vất vả, song ai nấy đều vui mừng, hoan hỉ. Vâng, một chuyến đi đầy ý nghĩa và hiệu quả. Xin chân thành cảm ơn BCH Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế, cảm ơn toàn thể anh chị em hội viên Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế, cảm ơn nhân dân Huế, đặc biệt cảm ơn NSNA Phạm Văn Tý – Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Thừa Thiên Huế và NSNA Xuân Lê đã tiếp đón chúng tôi rất nhiệt tình, nồng hậu, thân mật…
Trở lại với Huế, Huế nổi tiếng với vẻ đẹp đượm buồn và ấn tượng. Điều đó càng sâu lắng khi bạn đón hoàng hôn trên Phá Tam Giang, cách thành phố Huế khoảng 15 km. Cái cảm giác thật nhỏ bé, vui sướng khi ngồi thuyền dạo chơi giữa sóng nước mênh mông, thỉnh thoảng đón những cơn gió mát lạnh ào tới. Để rồi theo ánh nắng chiều buông dần phía chân trời, bạn sẽ choáng ngợp trước cảnh đầm phủ một màu màu tím xẫm. Chính màu tím chiều hoàng hôn hiếm hoi ấy đã khơi nguồn cảm hứng cho những sáng tác thơ, ca, nhạc, họa, nhiếp ảnh và để lại trong lòng du khách một nỗi nhớ da diết, khôn nguôi.
Kinh thành Huế ngày nay ngoài những nét đẹp nên thơ vẫn nổi bật với tiềm năng phát triển du lịch không hề thua kém bất cứ địa danh nổi tiếng nào khác. Tạo hóa đã ban tặng cho Thừa Thiên Huế một địa hình khá độc đáo: toàn tỉnh có kiến trúc giống như một công viên lớn, phong phú, đa dạng. Nơi đây hội tụ núi đồi và đồng bằng, là chỗ gặp nhau của sông, đầm phá và biển. Từ hệ thống đầm Phá Tam Giang – Cầu Hai đến sông Hương, núi Ngự, Vườn quốc gia Bạch Mã, Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Ðiền, tất cả đều cho thấy đây là vùng đất của sự cộng sinh và hội tụ. Chính vì vậy, thế mạnh du lịch của Huế không chỉ là sức hấp dẫn của một cố đô cổ kính, lắng đọng mà còn nổi bật như một thành phố xanh của Việt Nam.
Giữa thành phố cổ kính, bạn vẫn bắt gặp những bãi cỏ xanh trải dài hai bên bờ sông Hương. Thói quen sống với môi trường tự nhiên, gắn bó với cỏ cây, sông nước, coi thiên nhiên là một phần của cuộc sống đã in sâu trong tâm thức người dân Huế cho đến tận ngày nay. Huế còn được mệnh danh là “Kinh đô vườn” chẳng hề sai. Đâu đâu cũng thấy một màu xanh êm đềm của cỏ cây, hoa lá, của đồi núi, sông hồ, mà nhà vườn là mảng xanh lớn nhất do con người tạo ra suốt hàng trăm năm nay. Những khu nhà vườn nổi tiếng, yên bình và quyến rũ của Huế nằm tập trung ở Long Hồ, Hương Long, Nguyệt Biểu, Lương Quán, Vĩ Dạ, Bao Vinh,… Nhà vườn Huế như một cây cầu nối giữa con người với thiên nhiên.
Nói đến Huế, ít ai không nhắc đến sông An Cựu. Tách ra từ sông Hương, nhưng An Cựu lại có dòng chảy độc lập của chính mình. Được nghe những người dân nơi đây kể, tôi như trôi theo câu chuyện ngược trở về 200 năm trước. Khi Vua Gia Long lên ngôi, ông cho xây dựng Kinh thành và lập kế hoạch phát triển vùng ven Huế. Chiểu theo ý nguyện thần dân, Nhà Vua cho đào sông An Cựu. Tương truyền, An Cựu trong khi khơi dòng đã đào vào hang động của Thuồng Luồng khổng lồ. Từ rất lâu đời rồi Thuồng Luồng khổng lồ đã là thủy quái trấn giữ cả khúc sông sâu. Cửa sông An Cựu được khai mở khiến hang động của Thuồng Luồng khổng lồ bị lộ thiên. Mỗi khi trời nắng nóng, oi bức, Thuồng Luồng khổng lồ khó chịu, vẫy vùng, làm cả dòng sông An Cựu đục ngàu bùn đen. Mưa xuống, tiết trời mát mẻ, dễ chịu, Thuồng Luồng khổng lồ ngủ yên, dòng sông phẳng lặng, êm ả trôi. Những lúc như vậy, nước sông An Cựu trở lại trong xanh. Dòng An Cựu vẫn nắng đục mưa trong ấy, gắn liền với dấu tích lịch sử, những câu chuyện đời, chuyện người tích tụ theo dòng chảy cùng năm tháng…
Tuy không ồn ào, náo nhiệt như Thủ đô Hà Nội hay tp Hồ Chí Minh nhưng Huế vẫn đang dần khẳng định sự phát triển của một thành phố năng động, giàu tiềm năng du lịch. Theo đà phát triển của xã hội, Huế vẫn lung linh, huyền ảo nhưng đã có phần nhộn nhịp hơn xưa. Những tòa nhà hiện đại mọc lên ngày càng nhiều với những ánh đèn rực rỡ sắc màu trong đêm. Các tuyến phố lớn như Hùng Vương, Lê Lợi, Hai Bà Trưng, Nguyễn Huệ, Bến Nghé… đang trở thành những địa điểm vui chơi, giải trí, mua sắm của người dân Huế và du khách sau bữa tối. Giờ đây, nếu bạn đến Huế và dạo chơi ngoài đường vào ban đêm, bạn sẽ thấy thành phố sôi động hơn rất nhiều, không còn tĩnh lặng, êm đềm như những năm 1980 trở về trước.
Tối đến, hàng trăm cụ già, thanh thiếu nhi đến vui chơi, giải trí, tập thể dục trước cổng Đại nội. Những ngọn đèn vàng chiếu sáng mặt đường xen lẫn ánh đèn từ các phương tiện đi lại, hối hả ngược xuôi. Chẳng mấy ai còn để ý đến những lời thủ thỉ tâm tình của thành quách rêu phong cổ kính. Sự tất bật hiện rõ trên khuôn mặt mọi người. Bác xích lô bên đường, tranh thủ những chuyến xe đêm để kiếm thêm thu nhập. Bác luôn tươi cười chào mời mỗi khi thấy khách qua đường. Chiếc xích lô là phương tiện chậm rãi, rất thích hợp để ngắm cảnh Huế vào ban đêm. Hơn nữa, bác xích lô còn như một hướng dẫn viên du lịch nhiệt tình, vui tính. Kể cho bạn nghe những câu chuyện lịch sử ly kỳ của một vùng đất đầy giàu truyền thống văn hóa khi đi qua mỗi địa danh.
Đêm ở Huế yên tĩnh và bình lặng đến lạ kỳ. Chúng tôi ngồi trên xích lô chạy lòng vòng qua các đường phố rợp bóng cây xanh. Gần cầu Tràng Tiền, gặp những đôi trai gái ngồi bên bờ sông Hương nhâm nhi tách cà phê, cốc nước ngọt trò chuyện rôm rả; nhóm khác ăn chè thập cẩm, cười nói vui vẻ, rất thoải mái, an nhàn tự tại. Vài đôi trai gái đứng ngắm nhìn dòng sông Hương lung linh, vời vợi, huyền ảo. Tất cả cảnh trí đó tạo nên một bức tranh sống động, nhộn nhịp, sao mà đẹp mà nên thơ đến thế! Đêm ở Huế trôi đi chậm chạp khiến tôi thấy lòng mình thanh thản, thư thái….
Trở về Hà Nội, tôi thầm mong sẽ sớm trở lại Huế một lần nữa để đi đến tận cùng dòng nắng đục mưa trong… Hơn nữa, sức cuốn hút của Huế vẫn luôn huyền bí và quyến rũ, như một cuốn sách hay còn dang dở… khiến Huế vừa quen vừa mới lạ. Huế dù phảng phất buồn nhưng luôn thân thiện, cởi mở để yêu thương, để say đắm lòng người. Xin tạm biệt Huế thân thương, hấp dẫn.
Bài, ảnh: NSNA Tuyết Minh