(Nhiếp ảnh Hà Nội) Lễ hội Soóng Cọ của dân tộc Sán Chỉ được tổ chức vào ngày 15 – 16/3 âm lịch hàng năm tại xã Húc Động, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh. Soóng Cọ phát âm theo tiếng Sán Chay có nghĩa là hát xướng, giao duyên nhằm biểu lộ tình cảm giữa cộng đồng người Sán Chay, Sán Chỉ. Sán Chay còn có tên gọi Cao Lan. Lễ hội Soóng Cọ mang đậm bản sắc văn hóa độc đáo, đặc sắc và là ngày hội lớn nhất trong năm của dân tộc Sán Chỉ ở Bình Liêu.
Hát Soóng Cọ thường được hát nhân dịp năm mới, chúc tết, mừng đám cưới, mừng nhà mới, trao đổi tâm tình, giao duyên. Hát Soóng Cọ còn được gọi là “Hát hội tháng Ba” với lời ca sâu lắng, uyển chuyển, tình tứ… Soóng Cọ phản ánh cuộc sống lao động sản xuất, ca ngợi thiên nhiên, đất nước, con người và tình yêu đôi lứa. Soóng Cọ ra đời cách đây khoảng 300 năm; xuất phát từ việc hôn nhân được cha mẹ sắp đặt nên họ mượn lời ca, tiếng hát để trao gửi tâm tư, tình cảm của mình. Hát Soóng Cọ là cách hát đối diện giữa bên nam và bên nữ. Hát Soóng Cọ rất đặc biệt, cùng một lúc có thể diễn ra nhiều tốp hát đối khác nhau. Trong ngày Lễ hội còn diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đặc sắc như giải bóng đá nữ Hội Soóng Cọ; thi cà kheo, đánh quay, kéo co nam nữ; thi giã bánh truyền thống của người Sán Chỉ; trải nghiệm ẩm thực miến dong Bình Liêu v.v…
Cuối tháng 4/2019, Câu lạc bộ Nhiếp ảnh Hồ Gươm chúng tôi tổ chức đi Bình Liêu chụp ảnh Lễ hội Soóng Cọ. Chúng tôi đến Bình Liêu vào ngày đẹp trời. Mấy ngày hôm đó, thời tiết ở đây rất đẹp, không có mưa giông, là điều kiện tốt để chúng tôi chụp ảnh. Qua sự giới thiệu của NSNA Lê Nguyễn và NSNA Hoàng Thạch Vân, chúng tôi được anh em địa phương tận tình giúp đỡ nên vô cùng thuận lợi. Chúng tôi chụp nhiều cảnh Lễ hội và sinh hoạt nơi đây. Giao đấu bóng đá nữ là một nội dung trong Lễ hội Soóng Cọ của bà con dân tộc vùng này.
Ấn tượng nhất là trận giao đấu bóng đá nữ của chị em dân tộc Sán Chỉ. Một trận đấu bóng đá nữ rất lạ, rất độc đáo và cũng rất vui. Trang phục của các cầu thủ không theo tiêu chuẩn, quy tắc của bóng đá: không phải những bộ đồ thể thao có số, có tên; không trang phục đầu tóc gọn gàng. Chị em dân tộc Sán Chỉ ở huyện Bình Liêu lại mặc váy, mang tất và đầu quấn khăn mấn truyền thống để ra sân thi đấu.
Họ ra sân như những cầu thủ thực thụ trước sự reo hò, cổ vũ của bà con bản làng quanh vùng và du khách. Những đường bóng đầy mạnh mẽ như những cầu thủ thực thụ đã công hiến cho khán giả những cú đá hay, hấp dẫn, sôi động, quyết liệt và cũng thật đẹp mắt.
Bài, ảnh: NSNA Nguyễn Ngọc Ban
