Ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tổ chức Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật

Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa toàn thể Hội nghị!

Nhiếp ảnh thế giới ra đời năm 1839 nhưng 30 năm sau nhiếp ảnh mới được đưa vào Việt Nam. Theo sử sách, cụ Đặng Huy Trứ, một quan chức triều Nguyễn ở thế kỷ XIX, giàu lòng yêu nước, là người đầu tiên đưa kỹ thuật nhiếp ảnh vào Việt Nam. Ngày 14 tháng 3 năm 1869, cụ Đặng Huy Trứ khai trương hiệu ảnh Cảm Hiếu Đường tại Hà Nội. Từ 1869 tới đầu thập niên 1930, nhiếp ảnh đã dần dần phát triển và lan rộng ra khắp cả nước, nhưng hầu hết chỉ là ảnh dịch vụ. Sau đó cụ Nguyễn Ðình Khánh tức Khánh Ký, ở thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Ðức, Hà Nội đã phát triển nhiếp ảnh Việt Nam thành một nghề. Có thể nói Nhiếp ảnh Việt Nam và Nhiếp ảnh Hà Nội nói riêng là loại hình nghệ thuật non trẻ so với các loại hình nghệ thuật khác. Đến nay, Nhiếp ảnh Việt Nam mới được 63 năm, kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 147/SL ngày 15/3/1953 thành lập Doanh nghiệp quốc gia Chiếu bóng và chụp ảnh Việt Nam nhưng đã để lại một pho sử bằng ảnh vô cùng quý giá, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp cách mạng của Đảng của dân tộc.

Phong trào chơi ảnh nghệ thuật ngày một lan rộng với sự xuất hiện của các nhiếp ảnh gia Võ An Ninh, Phạm Văn Mùi, Nguyễn Văn Khải, Phạm Ngọc Chất, Nguyễn Bá Khoản, Nguyễn Tiến Lợi, Triệu Đại, Vũ Ba, Nguyệt Diệu, Nguyễn Nhưng, Văn Bảo, Hoàng Linh, Phan Thoan, Chu Chí Thành, Mai Nam, Văn Sắc, Xuân Liễu, Phạm Kỉnh, Trịnh Hải, Dương Thanh Phong, Lâm Tấn Tài, Nguyễn Đặng, Trần Cừ, Nguyễn Đình Ưu, Vũ Tín, Minh Lộc, Tô Na, Phạm Kim, Nguyễn Đức Chính,  Phạm Tuệ, Minh Trường, Trọng Thanh, Vũ Quang Huy, Đinh Quang Thành, Hoàng Kim Đáng v.v…  Chúng ta không thể không nói đến vai trò và tầm quan trọng của Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức hàng năm nhằm đẩy mạnh phong trào sáng tác ảnh nghệ thuật của Hà Nội và cả nước. Bên  cạnh đó, Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật còn khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà nhiếp ảnh Thủ đô trong việc sáng tác những tác phẩm ảnh có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Nhờ vậy mà nhiếp ảnh Hà Nội không ngừng phát triển, kế thừa và trở thành một môn nghệ thuật không thể thiếu trong cuộc sống của người dân Thủ đô ngày nay. Phong trào nhiếp ảnh ngày càng mở rộng và phát triển với nhiều hình thức tổ chức như hội, câu lạc bộ, nhóm nhiếp ảnh.… ở khắp các địa phương, các tỉnh thành trong cả nước nói chung và Hà Nội nói riêng. Lực lượng cầm máy ngày càng đông đảo, nhiều tác phẩm ảnh đạt giải, nhiều NSNA đạt tước hiệu cao trong nước và thế giới. Ngày nay hoạt động nhiếp ảnh phát triển mạnh mẽ với sự nỗ lực không ngừng của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội, Hội Nhiếp ảnh tp Hồ Chí Minh v.v…, và các NSNA trên khắp cả nước, cùng sự hỗ trợ của các ngành, các cấp, các địa phương, các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đặc biệt những năm gần đây Đảng, Nhà nước, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã quan tâm, chú trọng đến việc tổ chức các Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật, tạo điều kiện cho giới nhiếp ảnh Hà Nội và cả nước phát triển mạnh mẽ; nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật đẹp, sống động, lắng đọng, triết lý nhân văn đã gây ấn tượng mạnh  trong lòng đông đảo công chúng trong nước và bạn bè quốc tế. Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật của Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức là một trong những hoạt động thiết thực, có ý nghĩa và làm đẹp thêm truyền thống nhiếp ảnh Hà Nội đã góp phần không nhỏ vào nền Nhiếp ảnh Việt Nam.

Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa toàn thể Hội nghị!

Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật hàng năm không chỉ nhằm đẩy mạnh phong trào nhiếp ảnh Thủ đô mà còn tạo điều kiện và cơ hội để các nghệ sĩ nhiếp ảnh sáng tác nhiều tác phẩm có chất lượng cao, để giao lưu trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Cho đến nay đã 6 năm tôi tham gia và phụ trách các vấn đề về Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật của Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức. Phải thừa nhận nhiều hội viên đã trưởng thành và phát huy được hiệu quả sáng tác từ các Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật được tổ chức hàng năm. Có thể nói Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật đã được Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật duy trì trong nhiều năm qua là một hoạt động rất hữu hiệu, rất cần duy trì và phát triển. Để phát huy hiệu quả cao nhất của Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật, chúng ta cần đổi mới về cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động đồng thời rất cần sự phối hợp chặt chẽ, linh hoạt, uyển chuyển về cả thời gian và số lượng nghệ sĩ tham dự trại giữa các Nhà Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật với Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội sao cho phù hợp với chuyên ngành và đặc thù của Hội. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng nên chú trọng, nâng cao tiêu chuẩn ăn nghỉ, đi lại sáng tác… theo đặc thù riêng của từng Hội chuyên ngành để đạt hiệu quả cao hơn nữa.

Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa toàn thể Hội nghị!

Có một số ý kiến cho rằng nên “xóa” trại sáng tác vì: “Trại sáng tác là tàn dư của thời bao cấp, lỗi thời… Trại biến thành trại an dưỡng cho một số nghệ sĩ già, đi trại chủ yếu để nghỉ dưỡng, để tán gẫu mất thời gian đâu và trốn chạy khỏi cuộc sống tẻ nhạt của các viên chức hưu trí… Kém hấp dẫn người trẻ, thu hút… cánh già v.v …”.  Riêng cá nhân tôi cho rằng cách nhìn đó có phần phiến diện, không khách quan và cũng chỉ là ý kiến của một vài người chứ không phải của đa số các nghệ sĩ. Trại Sáng tác Văn học Nghệ thuật nói chung và Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật nói riêng có tốt hay không tốt, hấp dẫn hay không hấp dẫn, nên hay không nên là do cách tổ chức trại của Ban Chấp hành từng Hội chuyên ngành. Ví dụ như Hội Nhiếp ảnh Nghệ thuật Hà Nội chúng tôi trong những năm qua, các Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật luôn cuốn hút các nghệ sĩ nhiếp ảnh Thủ đô tham dự; già cũng có, trẻ cũng có, nam cũng có, nữ cũng có… ai nấy đều rất hồ hởi, náo nức muốn được tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật hàng năm. Sau mỗi Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật, các thành viên tham dự trại đều phải nộp tác phẩm về Ban Phong trào – Hội viên của Hội NANT Hà Nội. Sau đó Hội tổ chức họp mặt cả đoàn tổng kết, mỗi thành viên tự bỏ phiếu cho tác phẩm nào đẹp nhất và rút kinh nghiệm chuyến đi dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật. Ngoài ra Hội còn trưng bày báo cáo các tác phẩm đẹp được sáng tác trong quá trình tham dự trại. Chính vì vậy càng quy tụ được nhiều nghệ sĩ đam mê nghề, có tinh thần nhiệt huyết, sáng tạo nghệ thuật cao. Nhiều hội viên đã từng tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức đều nhận thấy việc tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật hàng năm rất bổ ích và được nâng cao nghiệp vụ nên họ đều hy vọng được tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật thêm nhiều lần nữa. Như vậy có thể nói Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức rất  có ý nghĩa và mang lại hiệu quả cao cho Nhiếp ảnh Thủ đô nói riêng và cả nước nói chung. Bên cạnh đó, các nghệ sĩ nhiếp ảnh còn có dịp giao lưu, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, gần gũi nhau hơn, hiểu nhau hơn, tạo sự đổi mới, không nhàm chán, trùng lập trong các tác phẩm để niềm đam mê nhiếp ảnh đầy nhiệt huyết ngày càng chắp cánh, thăng hoa. Từ đó cho ra đời những tác phẩm có ý nghĩa trong việc giáo dục, bồi đắp lòng yêu nước, hướng tới giá trị chân – thiện –mỹ.

Kính thưa các quý vị đại biểu, thưa toàn thể Hội nghị!

Nhân cuộc Hội thảo này, với tư cách là Phó Chủ tịch, Trưởng ban Phong trào – Hội viên Hội NANT Hà Nội tôi xin được nêu một vài kiến nghị như sau:

Thứ nhất: Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch nên duy trì tổ chức Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật mỗi năm một lần hoặc hai lần như trước sẽ là động lực thúc đẩy, khuyến khích các NSNA Thủ đô thường xuyên sáng tác, học tập và trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau, có thêm được nhiều tác phẩm đẹp hơn, có ích hơn đồng thời có thêm điều kiện phát triển tài năng, góp phần không nhỏ vào nền Nhiếp ảnh nước nhà.

Thứ hai: Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật nên duy trì tổ chức và mở rộng các Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật hàng năm ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Đồng thời Trung tâm cũng nên tổ chức cho các thành viên tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật giao lưu với các đơn vị tiên tiến, điển hình ở các tỉnh, thành phố để các nghệ sĩ có thêm thông tin, mở rộng tầm nhìn, phạm vi, lĩnh vực sáng tác ảnh nghệ thuật cũng như học hỏi, trao đổi kinh nghiệm làm phong phú thêm kiến thức cũng như nâng cao trình độ sáng tác ảnh nghệ thuật.

Thứ ba: Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật nên đổi mới về cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động sao cho linh hoạt, uyển chuyển để phù hợp với chuyên ngành và đặc thù của Hội NANT Hà Nội. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng nên chú trọng, nâng cao tiêu chuẩn ăn nghỉ, điều kiện sinh hoạt ở các Nhà Sáng tác Văn học Nghệ thuật thuộc Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật theo đặc thù riêng của từng Hội chuyên ngành, đặc biệt là Hội NANT Hà Nội.

Thứ tư: Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật cần bổ xung kinh phí cho việc đi lại sáng tác, mời chuyên gia và báo cáo viên chuyên đề tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm sáng tác trong thời gian tham dự Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật theo đặc thù của Hội NANT Hà Nội, tạo điều kiện cho các nghệ sĩ phát huy năng lực sáng tác và đạt hiệu quả cao hơn nữa. Ngoài ra Trung tâm cũng nên bổ xung kinh phí để tổ chức buổi tổng kết, tọa đàm sau mỗi Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật. Đây là việc làm rất cần thiết và bổ ích để rút kinh nghiệm nhằm phát huy năng lực sáng tác theo đúng nhiệm vụ phát triển trong thời kỳ mới đồng thời nâng cao chất lượng hơn cho những Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật những năm tiếp theo.

Thứ năm: Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học Nghệ thuật nên bổ xung kinh phí để tổ chức triển lãm và in sách ảnh của các Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật trong 02 hoặc 03 năm một lần để báo cáo kết quả của Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật. Qua đó không chỉ đem đến cho người xem những cảm xúc đẹp nhất về con người và văn hóa đặc trưng của từng vùng miềm trên mảnh đất quê hương Việt Nam mà còn lưu giữ lại nhưng tác phẩm đẹp, có giá trị cho Thủ đô Hà Nội, cho đất nước và cho các thế hệ mai sau.

Trên đây là một số ý kiến đóng góp của tôi về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tổ chức Trại Sáng tác Ảnh nghệ thuật đối với phong trào Nhiếp ảnh Thủ đô và cả nước. Cuối cùng, xin kính chúc  các quý vị đại biểu, các đồng nghiệp sức khỏe, hạnh phúc và có nhiều tác phẩm đẹp. Chúc Hội nghị thành công tốt đẹp!

Trân trọng kính chào và cám ơn Hội nghị đã chú ý lắng nghe!